Istraživanja
Istraživanja Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana sprovode se kako bi se sakupili i obradili podaci u cilju utvrđivanja stepena ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava u AP Vojvodini u oblastima kojima se institucija bavi, a u skladu sa ovlašćenjima navedenim u Pokrajinskoj skupštinskoj odluci o Pokrajinskom ombudsmanu.
Posebno značajna činjenica u vezi sa istraživanjima Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana je da ona na sistematičan način dokumentuju stanje ljudskih prava u AP Vojvodini u određenom vremenskom periodu. Imajući u vidu činjenicu da se u pojedinim oblastima ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava podaci ne prikupljaju, niti sistematski obrađuju, istraživanja naše institucije su neretko prvi i pionirski koraci ka sistematskom praćenju i dokumentovanju stanja ljudskih prava i mogućnostima njihovog ostvarivanja u odnosu na lokalne i pokrajinske organe uprave na teritoriji AP Vojvodine.
Publikacije Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana dokumentuju pojedine aktivnosti institucije i nude njena, kao i iskustva drugih institucija, organizacija i pojedinaca/ki u različitim oblastima ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava. Kao i u slučaju istraživanja, pojedine publikacije Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana bile su među prvima u Republici Srbiji i AP Vojvodini koje su se na specifičan način bavile nekom od oblasti ili načina institucionalne zaštite i unapređenja ljudskih prava.
Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman primio je u prethodnom periodu značajan broj pritužbi građana koje su se odnosile na vršenje komunalne delatnosti upravljanja komunalnim otpadom, odnosno na jedan njen segment - održavanje čistoće (sakupljanje i odvoženje smeća).
U obraćanjima građani su u najvećem broju slučajeva isticali to da su, iako nisu potpisali ugovor o korišćenju usluga sa subjektom koji u njihovom mestu stanovanja pruža komunalnu uslugu sakupljanja i odvoženja smeća, odnosno iako ne koriste pomenutu uslugu, u obavezi da plaćaju mesečne račune koje im ispostavlja subjekt koji pruža te usluge.
Imajući u vidu broj primljenih pritužbi Pokrajinski zaštitnik građana-ombudsman odlučio je da sprovede istraživanje u ovoj oblasti kako bi na osnovu prikupljenih podataka utvrdio pod kojim uslovima i na koji način se u jedinicama lokalne samouprave na teritoriji AP Vojvodine obavlja segment komunalne delatnosti upravljanja komunalnim otpadom koji obuhvata sakupljanje i odvoženje smeća, tj. komunalnog otpada, koja prava, a koje obaveze imaju korisnici usluge, odnosno građani.
Pokrajinskom zaštitniku građana - ombudsmanu redovno se obraćaju građani pritužbama na rad javnih komunalnih preduzeća, odnosno drugih privrednih, energetskih subjekata koji vrše delatnost proizvodnje i distribucije toplotne energije, zbog nepostupanja po podnetim zahtevima za privremeno ili trajno isključenje njihovih stanova i drugih pojedinačnih objekata sa distributivnog sistema, odnosno otkazima ugovora o prodaji toplotne energije. Kako je u postupcima pokrenutim po pritužbama građana ombudsman neretko dolazio do zaključaka da postoje nepravilnosti u radu javno komunalnih preduzeća i drugih energetskih subjekata, bilo je neophodno sprovesti istraživanje koje bi na nesumnjiv način ukazalo na stanje ljudskih prava u ovoj oblasti.
Shodno tome, a u cilju identifikacije problema i formulisanja preporuka radi neometanog ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava, Pokrajinski zaštitnik građana je od 25 vršilaca komunalne delatnosti proizvodnje i distribucije toplotne energije na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine zatražio sledeće informacije:
U skladu sa ovlašćenjem ombudsmana da sprovodi istraživanja kako bi stekao uvid u stanje ljudskih prava, identifikovao probleme i formulisao preporuke u cilju ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava, Pokrajinski zaštitnik građana sproveo je istraživanje o prvih šest meseci rada savetnika za zaštitu prava pacijenata u jedinicama lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.
Poučen dugogodišnjim iskustvom u radu na zaštiti i unapređenju prava iz oblasti zdravstvene zaštite i zdravstvenog osiguranja, a ohrabren novim zakonskim rešenjima u zaštiti prava pacijenata, kao osnova za uspostavljanje i efikasno funkcionisanje mehanizma zaštite i unapređenja ovih prava, ombudsman je na ovaj način želeo da se upozna sa načinom, uslovima, rezultatima i problemima u radu savetnika kako bi adekvatno reagovao, te doneo i uputio odgovarajuće zaključke i preporuke državnim organima i drugim relevantnim subjektima radi daljeg unapređenja položaja savetnika, kvaliteta zdravstvene zaštite i ostvarivanja ljudskih prava u ovoj oblasti.
Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman tokom juna i jula 2014. godine sproveo je istraživanje primene Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina.
Cilj istraživanja je da se analizom dobijenih podataka sačini retrospektiva primene Zakona u praksi od strane nacionalnih saveta u jednom, punom mandatu, te se identifikuju problemi u primeni Zakona koji postoje u praksi. Ujedno, namera je bila i da se sazna mišljenje nacionalnih saveta o tome u kom pravcu smatraju da treba da se vrše izmene i dopune Zakona s aspekta ovlašćenja nacionalnih saveta nacionalnih manjina.
U cilju prikupljanja podataka konstruisan je upitnik na osnovu Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina koji je poslat na adresu 19 nacionalnih saveta nacionalnih manjina izabranih na izborima 2010. godine, nakon donošenja Zakona o nacionalnim savetima nacionalnih manjina.
Uzorak za sačinjavanje izveštaja čini 15 nacionalnih saveta nacionalnih manjina koji su dostavili popunjene upitnike: bugarski, bunjevački, vlaški, egipatski, mađarski, makedonski, nemački, rumunski, rusinski, slovački, albanski, hrvatski, ukrajinski, grčki i češki.
Pokrajinska vlada Autonomne pokrajine Vojvodine je 13. marta 2013. godine, donela je Odluku o kodeksu ponašanja u pokrajinskim organima. ("Sl. list AP Vojvodine", br. 9/2013). Donošenjem novog kodeksa prestao je da važi Kodeks ponašanja u pokrajinskim organima ("Sl. list AP Vojvodine", br. 7/2007) iz 2007. godine. Novim kodeksom propisan je skup pravila ponašanja kojih se pri obavljanju poslova iz svog delokruga moraju pridržavati zaposleni, postavljena i izabrana lica u Službi Skupštine Autonomne pokrajine Vojvodine, Sekretarijatu Pokrajinske vlade, organima pokrajinske uprave, službama i upravama koje osniva Pokrajinska vlada i drugim organizacionim oblicima koje preko svojih organa osniva Autonomna pokrajina Vojvodina. Članom 35 propisano je da Pokrajinski ombudsman u okviru svojih ovlašćenja kontroliše zakonitost, celishodnost i efikasnost postupanja pokrajinskih organa, prati primenu i postupa po predstavkama u vezi s kršenjem odredaba Kodeksa.
Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman jednom godišnje podnosi Skupštini AP Vojvodine izveštaj o aktivnostima u prethodnoj godini, o stanju ljudskih prava i o pravnoj sigurnosti u Pokrajini. U godišnjem izveštaju Ombudsman ukazuje na propuste u radu pokrajinskih i opštinskih/gradskih organa uprave, između ostalog i iz ugla poštovanja Kodeksa ponašanja u organima uprave. Svi godišnji izveštaji sadrže informacije o poštovanju Kodeksa, ali je Pokrajinski ombudsman procenio da je zbog donošenja novog Kodeksa u 2013. godini ovom pitanju potrebno posvetiti više pažnje i celovitije ispitati da li se i u kojoj poznaje i sprovodi novi Kodeks u pokrajinskim organima.