Vesti
U višeetničkoj AP Vojvodini i Republici Srbiji nema mesta za bilo koju vrstu diskriminacije i netolerancije, poručio je Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman povodom ispisivanja antisemitskog grafita na zgradi u Novom Sadu, u blizini kovid ambulante na Bistrici.
Najoštrije osuđujući ispisivanje grafita, Pokrajinski ombudsman podržava nadležne organe u njihovom radu da pisce grafita brzo identifikuju i preduzmu sve aktivnosti vezane za postupanje i u preventivnom smislu, a komunalne službe u aktivnostima da se pomenuti i svi drugi grafiti ovakve i slične sadržine uklanjaju u najkraćem roku.
Pokrajinski ombudsman izražava svoju zabrinutost zbog pojave grafita antisemitskog sadržaja u Novom Sadu, ali grad koji se toliko ponosi svojom multikulturalnošću i solidarnošću po mišljenju Pokrajinskog ombudsmana će i dalje da kontinuirano obeshrabruje pisce mrziteljskih (diskriminatorskih) poruka. Upravo pravovremeno i bezkompromisno reagovanje nadležnih državnih organa jasna je poruka u osudi govora mržnje, nesvojstvenog našem društvu.
Svoj identitet i duh naše društvo, po mišljenju Pokrajinskog ombudsmana, na najbolji način može da čuva samo ako je humano i solidarno i jasno u odlučnoj osudi govora mržnje, sa nultim stepenom tolerancije.
Nakon naučno-stručne konferencije pod nazivom „Pravo na dostojanstvo“ koju je Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman organizovao u petak, pokrajinski ombudsman Zoran Pavlović i učesnici konferencije posetili su Muzej Vojvodine i obišli postavke u okviru Muzeja prisajedinjenja 1918.
Izložba „Od sna do jave, prisajedinjenje Vojvodine Srbiji 2018“ prikazuje Veliku narodnu skupštinu koja se održala u Novom Sadu 1918. godine. Posebnu pažnju pokrajinskog zaštitnika građana i drugih učesnika i učesnica konferencije privukla je zbirka umetničkih predmeta koja sadrži portrete sedam žena koje su izabrane da budu poslanice na Velikoj narodnoj skupštini. Naime, kada su 1918. godine na teritoriji Bačke, Banata i Baranje birani delegati za Veliku narodnu skupštinu u Novom Sadu, na kojoj su te oblasti prisajedinjene Kraljevini Srbiji, pravo da biraju i da budu birane, prvi put u istoriji Evrope, dobile su i žene. Njih sedam – Milica Tomić, Mara Malagurski, Anastasija Manojlović, Marija Jovanović, Olga Stanković, Katica Rajčić i Manda Sudarević – kao izabrane delegatkinje prisustvovale su Velikoj narodnoj skupštini u uzele aktivno učešće u njenom radu. Na ovaj način one su dale svoj, veoma značajan, doprinos u izgradnji društva jednakih političkih mogućnosti za žene i muškarce, a stalna muzejska postavka portreta ovih znamenitih žena služi kao svedočanstvo njihovoj istorijskoj ulozi i postavljanju temelja rodnoj ravnopravnosti.
Sto godina nakon ovog istorijskog događaja, u republičkom parlamentu Srbije sedi 40% žena – ove godine je unapređen sistem izbornih kvota usvajanjem izmena izbornih zakona kojima se propisuje da se na listama za parlamentarne i lokalne izbore mora naći 40% manje zastupljenog pola. Osim povećanog broja žena u parlamentu, bilans rodne ravnopravnosti u izvršnoj vlasti je dostigao istorijski maksimum - nova Vlada Srbije, koja ponovo ima ženu na čelu, ima najveći broj žena na ministarskim mestima od početka višestranačja.
Povodom stogodišnjice održavanja Velike narodne skupštine 2018. godine, Pokrajinski ombudsman je, želeći da ponudi sliku učešća žena u javnom i političkom životu Vojvodine i njihovu ulogu u razvoju parlamentarizma, priredio monografsku publikaciju „Žene u parlamentarnom životu Vojvodine 1918 – 2018”.
Danas je u prostorijama Pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana održan sastanak na kom je dogovorena saradnja institucije sa Ambasadom Švedske u Srbiji. Sastanku su, uz pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana prof. dr Zorana Pavlovića, prisustvovali zamenik za zaštitu prava deteta Milan Dakić i savetnica u Pokrajinskom zaštitniku građana Svetlana Nešić Bajgo i predstavnici Ambasade Švedske: savetnik – ministar, zamenik šefa misije Joachim Wearn, koordinatorka za komunikacije i javnu diplomatiju Slavica Marković-Sandić i asistentkinja za administrativna pitanja Svetlana Tot.
Na sastanku je bilo reči o aktivnostima ovih dveju institucija u oblasti zaštite prava deteta i mogućnostima za dalju zajedničku saradnju na unapređenju položaja i zaštite prava deteta, posebno u oblasti zaštite dece od svih oblika nasilja, zlostavljanja i zanemarivanja.
Povod za saradnju, između ostalog, je obeležavanje 75 godina od kako je švedska spisateljica Astrid Lindgren stvorila lik Pipi Duge Čarape sa kojom se druže generacije dece. Ujedno, Astrid Lindgren je u svom govoru Nikad nasilje koji je u Frankfurtu održala 1978. godine prilikom preuzimanja nagrade za mir, ukazala na to da je nemoguće graditi nenasilno društvo ako se deca vaspitavaju nasilnim metodama. Godinu dana kasnije, Švedska je bila prva država u svetu koja je zakonom zabranila telesno kažnjavanje dece.
Budući da je tema zabrane telesnog kažnjavanja dece u našoj zemlji i dalje kontraverzna u javnosti, naredne aktivnosti u saradnji sa Ambasadom Švedske, omogućiće roditeljima i stručnjacima da se bliže upoznaju sa iskustvima Švedske nakon više od trideset godina od zabrane telesnog kažnjavanja dece u svim oblastima društvenog života, kao i sa najnovijim naučnim saznanjima u oblasti razvoja deteta i praksama odgoja i vaspitanja bez fizičkog i drugih vidova kažnjavanja dece. Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman na ovaj način nastavlja sa aktivnostima koje promovišu i obezbeđuju podršku roditeljima i porodicama za kvalitetno, podsticajno roditeljstvo i brigu o celovitom razvoju deteta.
Ako postoje ljudska prava, onda bi pravo na dostojanstvo trebalo da bude prvo među njima. Ovim rečima profesora Jovana Babića, mogla bi se sumirati jednodnevna međunarodna naučno-stručna konferencija o pravu na ljudsko dostojanstvo koja je danas, u organizaciji Pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana i beogradskog Instituta za kriminološka i sociološka istraživanja, održana u Novom Sadu.
Temu konferencije Porajinski ombudsman je najavio već u oktobru prošle godine i ona je tada, možda, nekome i delovala kao još jedna dosadna akademska tema. Danas je, međutim, tema ljudskog dostojanstva izuzetno važna. Svet je suočen sa pandemijom COVID 19 a mere koje vlade, kako u Srbiji, tako i u svetu, preduzimaju u borbi protiv korona virusa zaoštrile su pitanje ljudskih prava i u polje medijskih, etičkih i političkih analiza i istraživanja uvele temu ljudskog dostojanstva.
U radu konferencije učestvovali su predstavnici stručnih, naučno-istraživačkih, akademskih i drugih institucija i organizacija iz Australije, Bosne i Hercegovine, Belorusije, Italije, Norveške, Japana, Mađarske, Severne Makedonije, Rumunije, Rusije, Hrvatske i Kine.
Temu konferencije učesnici skupa su tematizovali sa stanovišta borbe protiv pandemije COVID 19, dečijih prava, krivičnog zakonodavstva, zločina iz mržnje, slobode izražavanja, socijalne zaštite, kao i iz ugla stanovnika neformalnih naselja. U izlaganjima su navođeni i neki konkretni primeri grubog kršenja prava na dostojanstvo, kao što su telesno kažnjavanje dece, nasilje u porodici i vršnjačko (adolescentsko) nasilje, nedostatak solidarnosti ili potpune dehumanizacije ljudi, do koje dolazi u savremenim, postmodernim oblicima ratovanja.
Kao i ranijih godina, Pokrajinski ombudsman je i ove godine sve radove pripremljene za konferenciju publikovao u formi Godišnjaka. Između korica zbornika (na 744 stranice) nalaze se prilozi četrdeset autora i autorki iz zemlje i sveta. Okupljajući iz godine u godinu veliki broj učesnika različitih disciplinarnih usmerenja, konferencije Pokrajinskog ombudsmana sve više se potvrđuju kao respektabilan regionalni forum za debatu o najvažnijim pitanjima iz oblasti ljudskih prava.
Srbija se svrstava u zemlje sa visokim rizikom umiranja od malignih bolesti. Rak dojke je najčešće maligno oboljenje kod žena, kako u svetu, tako i kod nas. U Srbiji svake godine od karcinoma dojke oboli oko 4600 žena, dok njih oko 1600 izgubi život. U AP Vojvodini se na godišnjem niovu dijagnostikuje oko 1200 pacijentkinja obolelih od raka dojke.
Važno je napomenuti da je ova bolest prema svim podacima izlečiva u 90% slučajeva ukoliko se blagovremeno otkrije - i iz tog razloga, rana dijagnostika raka dojke je od presudnog značaja za smanjenje smrtnosti od ove bolesti. Najčešće korišćena metoda skrininga za otkrivanje raka dojke je mamografija koja se, sa drugim prihvaćenim metodama, sprovodi u cilju otkrivanja potencijalnih malignih tumora u ranom stadijumu, kada je mnogo veća šansa za izlečenje u odnosu na uznapredovalu fazu bolesti. Naša zemlja od 2013. godine sprovodi Nacionalni program ranog otkrivanja karcinoma dojke organizovanjem mamografskih pregleda kod zdravih žena uzrasta od 50 do 69 godina. Kako su brojna istraživanja pokazala da redovna mamografija žena uzrasta od 50 do 69 godina smanjuje smrtnost od raka dojke, Pokrajinski zaštitnik građana ombudsman poziva sve žene da se odazovu na skrining program koje sprovode nadležne zdravstvene ustanove, jer rana detekcija kao preventivna mera daje bolju prognozu u cilju očuvanja života i zdravlja.
Jedan odsto od svih novodijagnostikovanih karcinoma dojke javlja se i kod muškaraca, kod kojih često ne postoji dovoljna svest o mogućnosti oboljevanja od ove bolesti, zbog čega je karcinom dojke kod muškaraca, češće nego kod žena, sa letalnim ishodom. Iz tog razloga, neophodno je sprovoditi aktivnosti u cilju podizanja svesti u društvu o postojanju ove bolesti, faktorima koji doprinose pojavi bolesti, značaju preventivnih pregleda, simtomima, dijagnostici i lečenju i žena i muškaraca. Istovremeno, treba dati podršku i svim drugima koji se sreću sa ovom bolesti, u cilju njihovog osnaživanja, kako bi pružili neophodnu pomoć obolelima, kada dođe do otkrivanja ove bolesti, od njenog otkrivanja, pa do izlečenja. Edukacija od najranije dobi deo je preventivnih aktivnosti koje treba da postanu deo naše svakodnevice.
Odgovarajuća promocija zdravlja, obrazovanje mladih ljudi o značaju preventivnog delovanja u cilju očuvanja zdravlja, stalne akcije sa ciljem edukacije i motivacije i žena i muškaraca da se odazovu pozivima na preventivne preglede, povećanje broja mamografskih jedinica i obučenih ljudi – sve ovo neophodno je za prevenciju i uspešno lečenje ove i mnogih drugih bolesti. I za građane i za zdravstvene radnike sve blagovremene preventivne mere i aktivnosti ključ su za smanjivanje broja obolelih od opake bolesti - karcinoma dojke.
Međunarodni dan borbe protiv raka dojke, 24. oktobar, je najvažniji dan u mesecu posvećenom borbi protiv ove bolesti. Obeležava se širom sveta i kod nas, kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost raka dojke i podigla svest o značaju zdravih oblika ponašanja u prevenciji raka dojke, kao i značaju ranog otkrivanja i mogućnostima pravovremenog započinjanja lečenja osoba obolelih od raka dojke. Davanjem podrške zdravstvenim radnicima i relevantnim državnim institucijama, u njihovim naporima da se sa preventivnim aktivnostima pregleda obuhvate svi pripadnici rizičnih kategorija, i pozivom svim građanima i građankama da se odazovu pozivu za uključenje u rano otkrivanje raka dojke, Pokrajinski ombudsman daje svoj prilog cilju koji je postavljen, da se broj obolelih efikasno smanjuje, a broj blagovremeno dijagnostikovanih i izlečenih poveća! Preventivne aktivnosti moraju biti još češće i mnogo glasnije, i od strane organa javne vlasti, zdravstvenih institucija i odgovornih pojedinaca, sa punim uvažavanjem načela humanosti i nediskriminacije, sa svim problemima i koristima koje oni nose.
