Kao primer dobre prakse u radu na ispunjavanju univerzalnih standarda u oblasti prava deteta, Klinički centar Vojvodine usvojio je predlog Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana i izdao nalog nadležnim licima radi izrade internog akta kojim će proces prijave rođenja biti uređen saglasno pozitivnim zakonskim propisima i upućenim preporukama.
Postupajući po pritužbama građana, Ombudsman je konstatovao manjkavosti u radu Kancelarije za prijavu rođenja deteta Klinike za akušerstvo i ginekologiju Kliničkog centra Vojvodine. Sa ciljem sprečavanja pojave istih u budućnosti, a radi efikasnijeg dostizanja standarda u oblasti prava deteta, Ombudsman smatra celishodnim donošenje odgovarajućeg internog akta kako bi se dosledno primenjivala propisana procedura a tako i podigao nivo kvaliteta rada ove službe, te je preduzimanje takve mere zdravstvenoj ustanovi i predložio.
Dete se prijavljuje odmah nakon rođenja i od rođenja ima pravo na ime, pravo na staranje, državljanstvo i, ako je to moguće, pravo da zna ko su mu roditelji i pravo na njihovo staranje. Izvršenjem obaveze prijavljivanja, kako je izričito utvrđeno citiranom odredbom Konvencije UN o pravima deteta, pored navedenih omogućava se i ostvarenje prava deteta na očuvanje svog ličnog i porodičnog identiteta, kao jednog od ključnih preduslova za njegov dalji pravilan razvoj.
Prilog 1: Predlog Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana
Prilog 2: Odgovor Kliničkog centra Vojvodine
 Prilog 1: Predlog Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana | 979 kB |
| Prilog 2: Odgovor Kliničkog centra Vojvodine | 232 kB |
Pokrajinskom zaštitniku građana– ombudsmanu obratila se građanka, samohrana majka četvoro dece iz Rume, molbom da joj se pomogne da reši svoje stambeno pitanje, jer je koristila stan u opštinskoj svojini bez pravnog osnova. Institucija Ombudsmana se tokom postupka više puta obraćala Opštinskoj upravi Opštine Ruma povodom ovog predmeta, a u cilju rešavanja stambenog pitanja. Opštinska uprava se još 2013. godine saglasila da podnositeljka pritužbe može da koristi sporni stan u opštinskoj svojini, sve do pronalaženja trajnog rešenja. Nakon više obraćanja i odgovora bez konkretnih odluka, Pokrajinski zaštitnik građana je zatražio da se preduzmu sve mere i konačno reši postupak, jer se u odgovorima opštinske uprave navodilo sledeće:
- da je Komisija za poslovni prostor u javnoj svojini Opštine Ruma predmet ustupila Javnom pravobranilaštvu Opštine Ruma na postupanje;
- Javno pravobranilaštvo Opštine Ruma se oglasilo nenadležnim i predmet ustupilo Odeljenju za urbanizam i komunalno stambene poslove Opštinske uprave Opštine Ruma;
- Odeljenje za urbanizam i komunalno stambene poslove Opštinske uprave navelo je da nije nadležno da postupa u konkretnom slučaju već da je nadležna Komisija za poslovni prostor u javnoj svojini Opštine Ruma;
- Komisija za poslovni prostor nas je obavestila da rešava samo pitanja poslovnog prostora, ali ne i stambenog u svojini opštine.
Pokrajinski zaštitnik građana je zaključio da su navedeni organi prouzrokovali odugovlačenje postupka na štetu građana, time što su se oglašavali nenadležnim, a opština nije blagovremeno oformila komisiju kao telo koje bi bilo nadležno.
Shodno tome, zatraženo je da se bez odlaganja predmet ustupi na odlučivanje nadležnom organu koji će odlučiti o zahtevu podnositeljke pritužbe. Konačno, prema izjašnjenju Odeljenja urbanizam i komunalno-stambene poslove Opštine Ruma predsednik opštine je imenovao članove Komisije za davanje u zakup stanova u vlasništvu Opštine Ruma, te je Komisija već na prvom sastanku 14.10.2015. godine razmotrila zahtev da se podnositeljki pritužbe dodeli stan. Na osnovu predloga komiisije predsednik Opštine Ruma je doneo odluku kojom se saglasio da podnositeljka pritužbe sa JP „Stambeno“ Ruma zaključi ugovor o zakupu stana na određeno vreme za period od 30.10.2015. do 30.10.2016. godine.
Imajući u vidu navedeno, Opštinska uprava Opštine Ruma postupila je u skladu sa predlogom Pokrajinskog zaštitnika građana i obezbedila procesne uslove za odlučivanje o davanju u zakup stanova i preduzela mere u cilju rešavanja zahteva građanke iz Rume.
Pokrajinskom zaštitniku građana obratila se pritužbom građanka iz Rume koja jetražila savet u vezi sa ostvarivanjem prava na ličnog pratioca za svog sina. Prema navodima podnositeljke pritužbe, detetu je po rođenju dijagnostifikovana septooptička displazija, ali i njegov psihosocijalni razvoj karakterišu izvesni problemi i poteškoće u funkcionisanju.
U skladu sa procenom nadležne interresorne komisije i uz izrađen IOP, dete pohađa predškolsku ustanovu u trajanju od tri sata u toku dana. Podnositeljka pritužbe smatra da boravak i organizovane aktivnosti u vrtiću, ali i druženje sa vršnjacima, evidentno doprinose napretku njenog sina. Zbog toga je mišljenja da bi uz dodatnu podršku za vreme boravka u vrtiću, u vidu pedagoškog asistenta, mogao biti uključen u celodnevni boravak, a što bi bilo prvenstveno u njegovom najboljem interesu.
U sprovedenom postupku, Pokrajinski zaštitnik građana je utvrdio da je izvršitelj za područje Višeg suda u Novom Sadu Svetislav Ćurčić u četiri zaključka odredio sprovođenje izvršenja plenidbom 2/3 penzije podnositeljke pritužbe, te nadležnoj filijali Republičkog fonda za PIO naložio da novčani iznos za koji je određeno izvršenje, u navedenom obimu, isplaćuje na račun izvršitelja i istovremeno zabranio isplatu zaplenjenog dela penzije izvršnom dužniku ili trećem licu, sve do potpunog namirenja utvrđenih potraživanja.
S obzirom na to da podnositeljka pritužbe prima invalidsku penziju – 50%, u ukupnom mesečnom iznosu od 11.701,40 dinara, a da je zakonom propisano da predmet izvršenja na minimalnoj zaradi može biti samo do jedne polovine zarade, kao i da se odredbe zakona koje se odnose na izvršenje na zaradi shodno primenjuju i na izvršenja na primanjima po osnovu socijalnog osiguranja, ombudsman je organizaciji socijalnog osiguranja ukazao na utvrđenu nepravilnost i pozvao da preduzme odgovarajuće mere radi zaštite i poštovanja načela zakonitosti.
Pokrajinskom zaštitniku građana – ombudsmanu obratio se otac deteta sa smetnjama u razvoju, navodeći da je Odeljenju za opštu upravu i društvene delatnosti Opštine Senta podneo zahtev da se njegovom sinu i njemu kao pratiocu deteta odobri naknada troškova prevoza radi odlaska u Humanitarno društvo Bethesda. Navedeno društvo pruža usluge negovanja i vaspitanja osoba sa kombinovanim smetnjama u razvoju, a podnosilac pritužbe i njegov sin su dugogodišnji korisnici usluge dnevnog boravka.
Odeljenje za opštu upravu i društvene delatnosti konstatovalo je da je dete navršilo petnaest godina, da je oslobođeno obaveze pohađanja škole, te je doneto rešenje kojim se odbija zahtev podnosioca pritužbe uz obrazloženje da njegov sin ne ispunjava uslove za ostvarivanje prava na naknadu troškova prevoza koji su propisani Pravilnikom za ostvarivanje prava na osnovnu i dodatnu podršku detetu i učeniku.
Naime, članom 6 stav 5 Pravilnika predviđeno je da pravo na nadoknadu troškova prevoza deteta ili učenika sa smetnjama u razvoju radi pružanja individualnih tretmana ostvaruje roditelj, staratelj ili hranitelj deteta ili učenika u periodu od sedme do navršene petnaeste godine života deteta.
Analizom postojećih propisa Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman utvrdio je i ukazao na to nadležnom organu, da u članu 159 Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, na osnovu koga je Skupština Opštine Senta donela Pravilnik za ostvarivanje prava na osnovnu i dodatnu podršku detetu i učeniku, a koji propisuje da opština obezbeđuje sredstva za prevoz dece i učenika uzrast deteta nije propisan kao uslov za ostvarivanje prava. Odredba Pravilnika koja se odnosi na uzrast deteta može staviti u nepovoljan položaj lica sa smetnjama u razvoju koja ostvaruju pravo i koriste usluge dnevnog boravka, negovanja i vaspitanja, ali ne mogu da ostvare pravo na nadoknadu troškova prevoza na koje su imala pravo, jer su navršili petnaest godina života.
Mišljenjem Pokrajinskog zaštitnika građana broj I-ZD-1-111/14 od 03.12.2014. godine ukazano je da Pravilnik za ostvarivanje prava na osnovnu i dodatnu podršku detetu i učeniku nije u skladu sa Zakonom o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, kao i da je potrebno izvršiti izmene Pravilnika i brisati odredbu koja propisuje da se navedeno pravo ostvaruje u periodu od sedme do navršene petnaeste godine života deteta.
Skupština Opštine Senta je postupila po mišljenju Pokrajinskog zaštitnika građana i na sednici održanoj 30.03.2015. godine i donela Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika za ostvarivanje prava na osnovnu i dodatnu podršku detetu i učeniku („Sl. glasnik opštine Senta“, broj 6/2015) u kojem je brisan sporni član 6.
Pokrajinskom zaštitniku građana - ombudsmanu se u ime DOO „_________“ iz Vršca, obratio advokat L. G., pritužbom na rad Odeljenja za urbanističko-građevinske i imovinsko-pravne poslove opštinske uprave Vršac. Nezadovoljstvo podnositelja pritužbe se odnosilo na nepostupanje organa jedinice lokalne samouprave po zahtevima DOO „_________“ podnetim za izdavanje potvrda da su pred nadležnim organom podneti zahtevi za naknadno izdavanje građevinskih dozvola za nelegalno sagrađene stambeno-poslovne objekte na parcelama broj 7799/2 i 8090 obe u K.O. Vršac i to radi ostvarivanja prava na privremeno priključenje objekata na elektroenergetsku mrežu do pravnosnažnog okončanja postupaka legalizacije.
Postupajući po pritužbi, Ombudsman je tražio izjašnjenje Odeljenja za urbanističko-građevinske i imovinsko-pravne poslove opštinske uprave Vršac o navodima iz pritužbe. U izjašnjenju opštinske uprave je ukazano na činjenicu da postupajući organ zbog nepotpunosti zahteva nije mogao da utvrdi da li su postupci legalizacije osnovani, odnosno da li ispunjavaju uslove propisane Pravilnikom o opštim pravilima za parcelaciju, regulaciju i izgradnju („Sl. glasnik R. Srbije“ broj 95/2013), te da samim tim nije ni izdao tražene javne isprave.
Pritužbama jedne trudnice i jedne porodilje iz Novog Sada koje nemaju overenu zdravstvenu knjižicu Pokrajinskom zaštitniku građana-ombudsmanu skrenuta je pažnja na probleme u ostvarivanju prava na zdravstvenu zaštitu ovih kategorija pacijenata u Domu zdravlja „Novi Sad“. Deca, porodilje i trudnice koje nemaju overenu zdravstvenu knjižicu pravo na zdravstvenu zaštitu ostvaruju prema odredbama Zakona o ostvarivanju prava na zdravstenu zaštitu dece, trudnica i porodilja („Sl. glasnik RS„b br. 104/2013). Problemi na koje je ukazano pritužbama ogledali su se u tome da u pojedinačnim slučajevima ove kategorije pacijenata nisu mogle da ostvare pravo na pregled kod lekara, nisu mogle da dobiju uput za potrebne dalje specijalističke preglede ili laboratorijiske analize ili, pak, recepte za lekove za potrebnu terapiju. Kao jedan od razloga za nepuržanje zdravstvene zaštite porodiljama i trudnicama, pored nedovoljnog poznavanja propisa od strane zdravstvenih radnika, bilo je navedeno i to što program koji koristi Doma zdravlja „Novi Sad“ u pojedinim slučajevima ne omogućava da se otvori elektronski karton lica koji poseduje neoverenu knjižicu pa u takvim okolnostima nije moguće dati potrebne upute za dalje preglede i recepte.
Institucija Pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana, u oblasti zaštite prava nacionalnih manjina u prvoj polovini 2014. godine istraživala je praksu upisa ličnog imena na jeziku i pravopisu nacionalne manjine u jedinicama lokalne samouprave na teritoriji AP Vojvodine. Izveštaj o rezultatima istraživanja i informacija sačinjena na osnovu ovih rezultata uz sugestije da svaki organ preduzme mere u okviru svoje nadležnosti upućena je, između ostalih, i Ministarstvu državne uprave i lokalne samouprave.
Ministarstvo državne uprave i lokalne samouprave obavestilo je Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana da je prihvatilo sugestije sadržane u informaciji Pokrajinskog zaštitnika građana upućenoj na osnovu rezultata istraživanja o radu matičarskih službi pod nazivom „Upis ličnog imena na jeziku i pravopisu nacionalne manjine”. Na osnovu ovih sugestija Ministarstvo je načelnicima opštinskih i gradskih uprava u Republici Srbiji uputilo mišljenje sa primerom obaveštenja o postupku i načinu upisa ličnog imena pripadnika nacionalne manjine u matične knjige.
B. M. iz Inđije uputio je Društvenom preduzeću „Drugi oktobar“ Vršac, kao vršiocu komunalne delatnosti na teritoriji Opštine Vršac, zahtev za priključenje njegovog objekta u Vršcu na vodovodnu i gasnu distributivnu mrežu i promenu imena korisnika komunalnih i drugih usluga od opšteg interesa, nakon što je predmetni objekat kupio na javnom nadmetanju u postupku izvršenja na nepokretnosti, te je u njegovu korist upisano pravo svojine u katastar nepokretnosti, o čemu je uz zahtev podneo i dokaz u vidu prepisa lista nepokretnosti.
Vršilac komunalne delatnosti odbio je da postupi po zahtevu, smatrajući da je novi vlasnik objekta dužan da prethodno izmiri sva dugovanja za izvršene komunalne i druge usluge od opšteg interesa, nastala za vreme korišćenja objekta od strane prethodnih vlasnika, odnosno korisnika. Društveno preduzeće izjasnilo se ombudsmanu da ovakav stav zasniva na shvatanju da je kupac nepokretnosti bio dužan da proveri sve dospele obaveze nepokretnosti, odnosno stanje duga za nepokretnost koju kupuje, pa da onda odluči o kupovini, te da kupovina u postupku izvršenja nije kao kupovina iz stečajnog postupka, kada se kupuje nepokretnost bez obaveza, jer je poverilac prethodno svoje potraživanje prijavio u stečajnu masu.
