Vesti
Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman je krajem 2016. godine u oblasti zaštite prava nacionalnih manjina sproveo istraživanje o primeni afirmativnih mera u oblasti osnovnog obrazovanja Roma i Romkinja na teritoriji AP Vojvodine u periodu od 2006. do 2016. godine.
Istoimeni izveštaj o istraživanju, objavljen danas, uoči 8. aprila, Svetskog dana Roma, bavi se procenom efikasnosti afirmativnih mera na osnovu povratne informacije o njihovoj primeni dobijene iz ukupno 43 jedinice lokalne samouprave u Vojvodini. Istraživanjem je obuhvaćeno i 14 koordinatora za romska pitanja iz jedinica lokalne samouprave u kojima pripadnici romske zajednice žive u značajnijem broju. Uz 36 pedagoških asistenata iz osnovnih škola sa najvećim brojem romskih učenika iz ukupno 24 naseljena mesta, odnosno 18 vojvođanskih gradova i opština, informacije i podaci o učenicima romske nacionalnosti iz Vojvodine koji su obuhvaćeni afirmativnim merama prikupljeni su i od Kancelarije za inkluziju Roma Pokrajinske vlade.
Zaključci istraživanja „Primena afirmativnih mera u oblasti osnovnog obrazovanja Roma i Romkinja na teritoriji AP Vojvodine” su da afirmativne mere, primenjene od strane vojvođanskih jedinica lokalne samouprave, doprinose većoj zastupljenosti romske dece u sistemu obrazovanja. Primena ovih mera usporila je, u izvesnoj meri, i osipanje romske dece iz sistema obrazovanja, doprinela je većoj vidljivosti Roma u lokalnoj zajednici, a indirektno i povećanju svesti pripadnika većinske zajednice o potrebi da se unapredi njihov položaj, kao ipromovisanju vrednosti uvažavanja različitosti i inkluzije. Međutim, njihova primena ipak nije doprinela povećanju svesti o diskriminisanosti i društvenoj marginalizaciji učenika romske nacionalne pripadnosti u sistemu obrazovanja. O primeni afirmativnih mera ne vodi se odgovarajuća evidencija, a što onemogućava kvalitetnu (pravovremenu, efikasnu i svrsishodnu) procenu njihovihefekata. Koordinatori za romska pitanja i pedagoški asistenti, koji primenu afirmativnih mera ocenjuju kao efikasnu, imaju presudnu ulogu u njihovoj primeni. Uprkos tome, radnopravni položaj većine ovih koordinatora i pedagoških asistenata, kao okosnice sprovođenja afirmativnih mera, i dalje je neadekvatno regulisan.
Neke od preporuka Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana su da je potrebno nastaviti sa primenom afirmativnih mera, odnosno osmisliti aktivnosti koje se nadovezuju na njih, a koje će doprineti povećanju broja dece upisane u predškolski program i osnovnu školu, obezbediti nastavak njihovog školovanja u petom razredu osnovne škole i njeno završavanje, kao i upis u srednju školu i njeno završavanje. Sa primenom afirmativnih mera potrebno je nastaviti i zbog toga što one doprinose promovisanju vrednosti uvažavanja različitosti i inkluzije u okviru sistema obrazovanja.
Potrebno je nastaviti i sa aktivnostima usvajanja, odnosno sprovođenja aktivnosti lokalnih akcionih planovau okviru kojih će romska zajednica biti vidljiva i koji će unapređenju njenog položaja, uključujući i oblast obrazovanja, pristupiti na afirmativan i nediskriminatoran način.
Jedinstveni sistem vođenja evidencije o primeni afirmativnih mera u jedinicama lokalne samouprave na teritoriji AP Vojvodine, odnosno Republike Srbije omogućio bi kvalitetnu procenu njihovih efekata. Odgovarajuća evidencija omogućila bi i dugoročno praćenje romske dece u sistemu obrazovanja, od njihovog upisa u predškolsku ustanovu, do završetka školovanja na univerzitetskom nivou.
Pedagoškim asistentima i koordinatorima za romska pitanja potrebno je obezbediti kontinuiranu podršku u vidu mogućnosti za stručno usavršavanje i razmenu iskustava, pristup resursima potrebnim za obavljanje njihovog posla i ostvarivanje prava po osnovu radnog odnosa pod istim uslovima kao ostalim zaposlenima u obrazovnim ustanovama, odnosno jedinicama lokalne samouprave.
Naposletku, potrebno je preispitati, odnosno sagledati primenu afirmativnih mera i sprovođenja aktivnosti koje proizlaze iz njih sa aspekta povećanja stepena svesti pripadnika većinske zajednice, ali i samih Roma, o diskriminisanosti i društvenoj marginalizaciji učenika romske nacionalne pripadnosti u obrazovnom sistemu, kao i sa stanovišta suštinske pristupačnosti ovog sistema deci iz romske zajednice.
Budući da se iz istraživanja „Primena afirmativnih mera u oblasti osnovnog obrazovanja Roma i Romkinja na teritoriji AP Vojvodine” stiče utisak da se o diskriminaciji romskih učenika nerado govori, potrebno je istražiti šta sami romski učenici, njihovi roditelji, vršnjaci iz većinske zajednice i nastavnici misle o položaju romskih učenika u sistemu obrazovanja. Na osnovu dobijenih rezultata potrebno je osmisliti nove edukativne i informativne aktivnosti usmerene ka promovisanju vrednosti uvažavanja različitosti i inkluzije u obrazovanju, nediskriminacije, kao i ka smanjivanju socijalne isključenosti, odnosno društvene marginalizacije učenika obuhvaćenih afirmativnim merama.
Tekst istraživanja „Primena afirmativnih mera u oblasti osnovnog obrazovanja Roma i Romkinja na teritoriji AP Vojvodine” dostupan je na veb-stranici Pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana.
Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman započeo je realizaciju edukativnih radionica o pravima deteta u četvrtim razredima osnovnih škola na teritoriji AP Vojvodine.
Prve radionice održane su u O. Š. „23. oktobar” u Sremskim Karlovcima i O. Š. „Jan Čajak” u Bačkom Petrovcu. Do kraja školske 2016/2017 godine planirano je ukupno 18 radionica u devet škola u isto toliko vojvođanskih jedinica lokalne samouprave.
Učenici na radionicama imaju priliku da se upoznaju sa pravima deteta i prodube znanja o njima, kao i da razmene svoja mišljenja i iskustva u vezi sa ostvarivanjem i poštovanjem njihovih prava, ali i ispunjavanjem svojih dužnosti u pogledu konkretnih prava. Učesnici radionica po njihovom završetku imaju zadatak da, uz podršku svojih učiteljica i učitelja, zajedno sa ostalim đacima iz njihovih odeljenja izrade postere ili plakate, likovne i literarne radove na teme iz oblasti prava deteta. Nakon završetka ciklusa edukativnih radionica u svih devet škola, Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman će organizovati izložbe i prezentacije odabranih učeničkih radova.
Edukativne radionice Pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana o pravima deteta sprovode se u skladu sa godišnjim planom rada institucije i ovlašćenjem da organizuje savetovanja i kampanje u oblasti obrazovanja o ljudskim pravima.
Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman prof. dr Zoran Pavlović posetio je danas Svratište za decu i mlade u Novom Sadu radi razmatranja mogućnosti za pružanje podrške Svratištu i unapređenje njegovog rada. Poseta je realizovana u okviru ovlašćenja institucije da nadgleda i prati primenu međunarodnih ugovora, standarda i propisa iz oblasti ljudskih prava i na osnovu prikupljenih informacija predlaže mere za poboljšanje stanja u oblasti zaštite i unapređenja ljudskih prava.
Koordinatorka Svratišta, Daliborka Batrnek Antonić upoznala je pokrajinskog ombudsmana s aktivnostima, uslovima rada i resursima kojima Svratište raspolaže, ukazujući na potrebu za obezbeđivanjem dodatnih ljudskih resursa i unapređenja bezbednosti dece, mladih i osoblja u objektu Svratišta.
Na sastanku je dogovoreno da će Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman biti spona između fakulteta sa kojima je zaključio sporazum o saradnji i Svratišta sa ciljem da studenti deo stručne prakse obavljaju u Svratištu i time pomognu u njegovom radu.
Svratište u Novom Sadu osnovano je kao udruženje građana 2010. godine, a od februara 2015. godine je deo Programa unapređenja socijalne zaštite Grada Novog Sada i čime je postalo deo novosadskog Centra za socijalni rad. Svratište ima za cilj da spreči i smanji negativne posledice koje deca trpe zbog načina života na koji su prinuđena, te da im, osim hrane i uslova za održavanje lične higijene, pruži podršku u aktivnom uključivanju u obrazovni sistem, osnovnu medicinsku pomoć, psiho-socijalnu podršku i dostupnost drugih usluga socijalne zaštite i usluga u zajednici.
Svoju jednonedeljnu praksu u Pokrajinskom zaštitniku građana - ombudsmanu danas su započeli studenti i studentkinje Pravnog fakulteta za privredu i pravosuđe, Univerziteta „Privredna akademija” u Novom Sadu.
Nakon što ih je po dolasku pozdravio prof. Zoran Pavlović, pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman, studenti su se upoznali sa zamenicima ombudsmana i zaposlenima u stručnoj službi institucije, sa kojima su razgovarali o nadležnostima i načinu rada institucije. Kako je profesor Pavlović istakao, ovakav vid saradnje sa fakultetima trebalo bi da unapredi stepen povezivanja teorijskog znanja studenata sa njegovom primenom u stvarnim situacijama, a koja nalaže kreativno razmišljanje, diplomatičnost, istrajnost u postupanju, kao i suštinsko razumevanje načina i mehanizama kršenja ljudskih prava, ali i njihove zaštite.
Studenti će se narednih dana, uz podršku zaposlenih u Pokrajinskom zaštitniku građana - ombudsmanu, baviti razmatranjem karakterističnih i pravno najzanimljivijih pritužbi građana u oblastima opštih nadležnosti institucije, zaštite prava deteta, nacionalnih manjina i rodne ravnopravnosti, kao i drugim aspektima rada institucije, u koje spadaju saradnja sa drugim institucijama, međunarodnim i domaćim organizacijama, odnosi sa javnošću, naučno-istraživačka i izdavačka delatnost.
Fakultet za pravne i poslovne studije „Dr Lazar Vrkatić” i Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman već godinama uspešno sarađuju u oblasti edukacije studenata ovog fakulteta o ljudskim pravima. Međutim, imajući u vidu planove ove institucije nakon stupanja na dužnost novog pokrajinskog zaštitnika građana - ombudsmana u decembru prošle godine, na sastanku održanom prošle sedmice zaključeno je da su se stvorile nove mogućnosti za saradnju u oblasti naučno-istraživačke i izdavačke delatnosti.
Prof. dr Zoran Pavlović, pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman i prof dr Mirjana Franceško, dekan Fakulteta za pravne i poslovne studije „Dr Lazar Vrkatić” razmotrili su tom prilikom mogućnosti uključivanja studenata prava, psihologije i engleskog jezika u aktivnosti Pokrajinskog ombudsmana u vidu praktične nastave koju bi studenti obavljali u raznim odeljenjima ove institucije. Očekuje se da će ovakav vid saradnje doprineti povezivanju teorijskog znanja studenata sa njegovom primenom u konkretnim, ali ipak nesvakidašnjim životnim situacijama u okruženju koje, kako je iskustvo pokazalo, zahteva pre svega kreativnost, razmišljanje izvan zadatih okvira i posvećenost humanističkim vrednostima.
Prva grupa od pet studenata prava sa ovog fakulteta svoj program praktične nastave započela je danas. Studente je, kao i ranije, po njihovom dolasku pozdravio profesor Pavlović, dok će tokom narednih dana imati priliku da se upoznaju sa nadležnošću i načinom rada institucije. Uz to, studenti će sa savetnicama i savetnicima koji posupaju po pritužbama građana razmotriti najzanimljivije predmete u oblastima opštih nadležnosti, zaštite prava deteta, nacionalnih manjina i rodne ravnopravnosti, kao i da se steknu uvid u druge aspekte rada institucije Pokrjainskog zaštitnika građana - ombudsmana, poput saradnje sa drugim institucijama, međunarodnim i domaćim organizacijama, odnose sa javnošću i naučno-istraživačku i izdavačku delatnost.
