Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman kao član tima Nacionalnog preventivnog mehanizma za prevenciju torture,  zajedno sa Zaštitnikom građana, posetio je u petak 05. februara 2020. godine Okružni zatvor u Zrenjaninu, kao i policijske stanice Žitište i Nova Crnja.

Deo tima Nacionalnog preventivnog mehanizma koji je posetio OZ u Zrenjaninu imao je za cilj da proveri kako je zatvor postupao po preporukama iz 2018. godine kada je Nacionalni preventivni mehanizam obišao zatvor i utvrdio stanje i dostavio preporuke radi poboljšanja uslova lica lišenih slobode. Takođe, obavljeni su i invidualni razgovori sa pritvorenim licima, a u vezi sa stanjem i uslovima u pritvoru OZ Zrenjanin, kao i o samom postupanju policijskih službenika prilikom njihovog lišavanja slobode.

Ostatak tima Nacionalnog preventivnog mehanizma je posetio policijske stanice u Žitištu i u Novoj Crnji, sa ciljem da utvrdi materijalno stanje prostorija za zadržavanje lica, obavi razgovor sa zatečenim licima kao i da proveri sam postupak policijskih službenika prilikom lišavanja slobode i stekne uvid u dokumentaciju pomenutog postupanja.

Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman i Fond „Evropski poslovi“ Autonmne pokrajine Vojvodine zaključili su danas Sporazum o saradnji. Sporazum su potpisali prof. dr Zoran Pavlović, Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman i Aleksandar Simurdić, direktor Fonda "Evropski poslovi" AP Vojvodine.

Pomenutim Sporazumom strane potpisnice su se obavezale na saradnju u svim oblastima od značaja za zaštitu i unapređenje ljudskih i manjinskih prava, kao i u oblastima istraživačke, projektne i edukativne delatnosti. 

Saradnja Pokrajinskog ombudsmana i Fonda „Evropski poslovi“ zasnivaće se na principima međusobnog poverenja, uvažavanja i doprinosa zaštiti prava građana. Kada za to postoje zajednički interesi, strane potpisnice će zajedničkim istraživačkim radom participirati u projektima od opšteg i regionalnog značaja, učestvovati na konfrencijama, okruglim stolovima i drugim oblicima stručnih skupova koje se odnose na oblast ljudskih prava. Zajednički će organizovati seminare, tribine i promocije publikacija. Pored toga, uspostaviće i saradnju u oblasti izdavačke delatnosti, kao i međusobnu razmenu naučnih i stručnih publikacija.

Potpisivanjem ovog sporazuma proširen je krug saradnika sa kojima Pokrajinski ombudsman sarađuje na promociji, unapređenju i zaštiti ljudskih prava.

Pokrajinski zaštitnik građana-ombudsman, zamenica Pokrajinskog zaštitnika građana-ombudsmana Aniko Širkova i mlađi savetnik Stefan Todorović posetili su juče kao članovi tima Nacionalnog mehanizma protiv torture,  Okružni zatvor u Novom Sadu.    

U razgovoru sa pritvorenim licima članovi tima su želeli da dođu do odgovora na pitanje da li se i u kojoj meri policijski službenici prilikom hapšenja i privođenja lica, pridržavaju propisa.  Članovi tima obišli su i zatvorske prostorije kako bi stekli uvid u materijalne uslove u pritvorskom odeljenju.

Ovom posetom Nacionalni mehanizam protiv torture prati postupanje po preporukama Evropskog komiteta za sprečavanje mučenja i nečovečnog ili ponižavajućeg postupanja i kažnjavanja, koje su formulisane prilikom posete te organizacije Okružnom zatvoru u Novom Sadu.

Suočen sa problemom prenaseljenosti zatvora, Evropski komitet za sprečavanje mučenja i nečovečnog ili ponižavajućeg postupanja insistira na primeni mimimalnih standarda životnog prostora koji mora biti omogućen svakom zatvoreniku. Prenaseljenost zatvora proizvodi brojne negativne posledice, od narušavanja privatnosti do tenzija i nasilja, kojima se narušava dostojanstvo lica na izdržavanju zatvorske kazne.

Deo Tima Nacionalnog mehanizma protiv torture posetio je juče i Policijsku stanicu u Bačkom Petrovcu.

Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman danas je organizovao onlajn okrugli sto na temu „Stariji u vreme pandemije – život u staračkom domu“. Skup je organizovan radi potpunijeg sagledavanja problema i potreba starijih osoba, kao i radi formulisanja predloga za unapređenje njihovog položaja u domovima za vreme pandemije.

Stariji građani spadaju u najugroženije kategorije stanovništva, a posebno su ranjivi stariji koji žive u ustanovama socijalne zaštite. Danas na teritoriji AP Vojvodine u državnim i privatnim domovima za stare boravi oko 7000 osoba, koje boravak u ovim ustanovama suočava sa brojim rizicima. Neki od tih rizika su zdravstvene, a neki i psihološke prirode.  Borbom protiv širenja pandemije Covid 19 uspostavljena je nova realnost u kojoj su starije osobe morale da menjaju neke svoje ustaljene navike, što je bilo praćeno osećanjima tuge, praznine, nervoze, straha i depresije. U takvoj situaciji je bilo veoma važno, po mišljenju učesnika skupa, starijima poslati poruke podrške i ohrabrenja, poruke da u teškoj situaciji nisu sami i da nisu nevidljivi.

U radu okruglog stola, pored prof. dr Zorana Pavlovića, pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana i Aniko Širkove, zamenice pokrajinskog zaštitnika građana – ombudsmana, učestvovali su i prof. dr Slavica Djukić Dejanović, savetnica za implementaciju Agende 2030 UN, predstavnici Pokrajinskog sekretarijata za socijalnu politiku, demografiju i ravnopravnost polova, Gerontoloških centara „Novi Sad“ i „Srem“ iz Rume, Doma za smeštaj odraslih i starijih lica Zrenjaninske biskupije „Misericordia“ iz Kikinde, Instituta za javno zdravlje Vojvodine, Centra „Srce“ i Filozofskog fakulteta Univerziteta u Novom Sadu. 

U svojim izlaganjima učesnici okruglog stola su skrenuli pažnju na nekoliko važnih stvari, pre svega na činjenicu da je kod starijih osoba, zbog izolacije, ograničenog kretanja i ograničenih poseta domovima, izražen osećaj depresivnosti. Korisnici domova se osećaju usamljeno, jer su lišeni i socijalne podrške i aktivnosti u koje su ranije bili uključeni. Zbog toga bi, kako je bilo naglašeno, trebalo raditi na stvaranju podrške preko koje bi se unapredio kvalitet života starijih osoba. U tom pogledu je neophodno raditi i na informisanju starih, kako bi došli u posed informacija o raspoloživim vrstama pomoći i linijama podrške. Jedan od praktičnih predloga skupa je da se izradi interaktivna mapa sa adresama svih institucija koje pružaju pomoć, a na čiji bi  se rad mogle osloniti starije osobe, kao i ustanove u kojima se nalaze.

Na okruglom stolu je ukazano i na potrebu za edukacijom zaposlenih u domovima, kako bi se dodatno osnažili u prepoznavanju novonastalih problema, kao i na potrebu da se u rad domova za stare uključe i volonteri,  jer mnogi domovi nemaju dovoljan broj zaposlenih za normalno funkcionisanje ustanove. Kao primer dobre prakse navedena je Osnovna škola „Desanka Maksimović“ iz Futoga, koja je uputila video materijal podrške korisnicima Gerontološkog centra „Novi Sad“ sa porukom da nisu zaboravljeni.  

Učesnici okruglog stola su bili saglasni da bi otvaranjem linije psihološke podrške bilo veoma korisno, jer bi razgovori sa psiholozima i psihijatrima doprineli da se restrikcije nametnute borbom protiv Covid 19 lakše podnose. Pored toga ukazali su i na potrebu za izradom registra osoba koje su zavisne od pomoći drugih, kako bi se ka njima usmerili resursi zajednice. Napokon, jedan od zaključaka skupa je da se prilikom ustanovljavanja Fonda solidarnosti u vezi sa izdržavanjem dece utvrde i sredstva za izdržavanje roditelja.

Organizacijom i ovog okruglog stola Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman nastoji da da svoj doprinos javnoj debati o problemima koji snažno utiču na ostvarivanje ljudskih prava naših starijih sugrađana.

Deca migranti, a naročito deca bez pratnje, najugroženiji su deo migrantske populacije, njihova se prava često krše, a očekivana pomoć izostaje. Moramo biti agilniji u pružanju pomoći i energičniji u zaštiti njihovih prava – istaknuto je na okruglom stolu „Prava dece u stanju potrebe – deca migranti“, koju je danas organizovao Pokrajinski zaštitnik građana. – ombudsman.  

Pored učesnika iz Srbije, u  radu okruglog stola participirali su i učesnici iz Grčke, Hrvatske i Bosne i Hercegovine, Albanije, Slovenije, Rumunije, Severne Makedonije što je u delikatnu priču o deci u pokretu unelo i važnu komparativnu perspektivu. Na putu ka željenoj destinaciji ova deca proživljavaju mnoge traume, u visokom su riziku da postanu predmet trgovine ljudima i žrtva radne i seksualne eksploatacije, rodno zasnovanog i vršnjačkog nasilja.  Deca u pokretu se nalaze i u zdravstvenom riziku jer na svom putu mnoga deca nisu u mogućnosti da dobiju potrebnu zdravstvenu negu I zaštitu kao I nutritivno zadovoljavajuću ishranu za njihov uzrast.

Težak položaj dece migranata, pandemija korona virusa je učinila još težim.

Prof. Zoran Pavlović, Pokrajinski zaštitnik građana u pozdravnom govoru učesnicima ovog regionalnog skupa istakao je da sva deca imaju ista prava koja su, kao deo korpusa ljudskih prava, neotuđiva i nedeljiva. Deca u pokretu koja čine trećinu migrantske populacije u Evropi su usled ekonomskih, socijalnih, jezičkih i kulturoloških barijera na svom putu izložena višestrukim rizicima od ugrožavanja i povrede njihovih prava te da je važno da svi akteri u postupku zaštite prava deteta pa samim tim i dece u pokretu deluju zajedno na rešavanju postojećih problema i prevenciji pojave istih.

Iskustvo u vezi sa problemima i zaštitom prava dece u pokretu iz perspektive institucija u kojima rade  izneli su i predstavnici Pravobranitelja za decu R. Hrvatske, Ombudsmana Grčke,  Ombudsmena Bosne i Hercegovine, Ombudsmana za djecu republike Srpske, Centra za socijalni rad Kikinda, Crvenog krsta Sombor, organizacije Save the children i UNICEF Srbija, te Komesarijata za izbeglice i migracije Republike Srbije.

Učesnici skupa su se složili da bi u vezi sa praksom detencije dece u pokretu (van krivičnopravnog konteksta) trebalo da postoji nulta tolerancija i da je u rešavanju tog problema neophodno tražiti alternativna rešenja kao npr. smeštaj u hraniteljske porodice. Standardizacija (multidisciplinarnog) postupanja u zemljama regiona prema deci u pokretu je nešto čemu treba težiti i na čemu treba raditi. Osnaživanje dece u pokretu kroz obrazovanje, bilo formalno ili neformalno, je jedna osnovnih i veoma značajnih aktivnosti koja doprinosi njihovoj zaštiti te bi bilo svrsishodno uspostavljanje protokola za njihovo obrazovanje.

Okrugli sto o deci migrantima samo je jedan od nekoliko okruglih stolova koje je Pokrajinski ombudsman organizovao u decembru. Do kraja meseca ombudsman će organizovati još jednu raspravu – o položaju starih tokom pandemije korona virusa. Sud koji je, svojevremeno, izrečen na konferenciji o ljudskom dostojanstvu tako dobija svoju praktičnu potvrdu – pokrajinski ombudsman se sve više potvrđuje kao važan forum za debatu o ključnim problemima društva.