Povodom obaveze plaćanja radio-televizijske pretplate - Nestručna tumačenja na štetu građana
Savetima, koji se ovih dana pojavljuju u javnosti, u kojima se obveznici radio-televizijske pretplate pozivaju da ne primaju sudske pošiljke, te koji sadrže pogrešne navode o nepostojanju osnova obaveze plaćanja pretplate, građani se dovode u zabludu, usled čega može doći do propuštanja korišćenja prava na efikasno pravno sredstvo i drugih negativnih posledica koje iz toga proizlaze.
Radi zaštite građana i sprečavanja njihovog dovođenja u nepovoljan položaj u odnosima sa javnim preduzećima i drugim subjektima koji obavljaju delatnosti od opšteg interesa, Pokrajinski ombudsman ovim putem informiše građane o njihovim pravima i obavezama i načinu na koji mogu da zaštite svoj pravni interes na najcelishodniji način.
Obaveza plaćanja radio-televizijske pretplate, kao i visina i način plaćanja i oslobađanje od obaveze plaćanja pretplate utvrđeni su Zakonom o radiodifuziji. Nasuprot prisutnim navodima u javnosti, Ustavni sud nije proglasio neustavnim odredbe Zakona o radiodifuziji koje se odnose na radio-televizijsku pretplatu, već je rešenjem iz 2009. godine obustavio postupak za ocenu ustavnosti i zahteve za obustavu primene pojedinih odredaba ovog zakona.
Poverilac obaveze plaćanja pretplate je Radiodifuzna ustanova Radio televizija Srbije, kao nosilac javnog radiodifuznog servisa, a dužnici građani koji su vlasnici radio i TV prijemnika. Zakonom o radiodifuziji je propisan i rok plaćanja pretplate, te u skladu sa osnovnim pravilima građanskog prava dužnik dolazi u docnju ukoliko ne ispuni obavezu u određenom roku, a poverilac stiče pravo da ispunjenje zahteva.
Postupak ostvarivanja potraživanja Radiodifuzna ustanova Radio televizija Srbije pokreće podnošenjem predloga za izvršenje na osnovu verodostojne isprave nadležnom sudu. Rešenje kojim se predlog usvaja sud dostavlja obvezniku pretplate, kao izvršnom dužniku. Dostavljanje izvršnom dužniku koji je fizičko lice vrši se na adresu prebivališta ili boravišta upisanu kod organa nadležnog za vođenje evidencije o ličnim kartama. Ukoliko dostavljanje rešenja na navedenu adresu nije bilo moguće izvršiti u roku od 5 radnih dana od dana upućivanja pismena, nakon 15 dana od dana isteka prethodnog roka pokušaće se ponovna dostava. Ako nova dostava ne bude uspešna, dostavljanje se vrši isticanjem na oglasnu tablu suda. Smatra se da je dostava izvršena protekom roka od pet radnih dana od dana isticanja pismena na oglasnu tablu suda.
Po dostavljanju rešenja o izvršenju izvršni dužnik može da izjavi prigovor protiv rešenja u roku od pet radnih dana od dana dostavljanja rešenja. Ukoliko izvršni dužnik propusti ovaj rok, rešenje postaje pravnosnažno i može se pristupiti prinudnom izvršenju. Po zakonu, vraćanje u pređašnje stanje je samo izuzetno dozvoljeno kada prigovor na rešenje o izvršenju nije izjavljen u propisanom roku iz opravdanih razloga. U prigovoru protiv rešenja izvršni dužnik može da osporava nastanak potraživanja, kao i da je obaveza izvršena ili da je na drugi način prestala, te da je potraživanje zastarelo, sa obzirom na to da potraživanja radio-stanica i radio-televizijskih stanica za upotrebu radio-prijemnika i televizijskog prijemnika zastarevaju za jednu godinu. Izvršni dužnik je dužan da u prigovoru iznese sve razloge pobijanja i uz prigovor priloži sve dokaze na kojima se prigovor zasniva, a u slučaju da to ne učini, gubi pravo da naknadno iznosi činjenice i predlaže dokaze.
S obzirom na gore navedeno, Pokrajinski ombudsman upućuje građane da ne izbegavaju prijem sudskih pismena, te da svoja prava štite u redovnom postupku, koji im omogućuje iznošenje činjenica i dokaza od značaja za utvrđivanje postojanja osnova obaveze plaćanja radio-televizijske pretplate.
