Konačno urediti pitanje plaćanja „đačkog dinara“
Osnovne i srednje škole i ove godine nastavile su sa nedozvoljenom praksom uslovljavanja upisa učenika, izdavanja svedočanstava i drugih dokumenata uplatom tzv. đačkog dinara. Iako se gotovo svake godine problem uplate tzv. đačkog dinara ponavlja, sistemsko rešenje za ovaj problem još uvek nije uspostavljeno. Do ovih saznanja Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman došao je na osnovu obraćanja roditelja.
Podsećamo da je Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman nakon pritužbi većeg broja roditelja 2013. godine uputio školskim upravama u AP Vojvodini zahtev za izjašnjenje u vezi sa navodima da osnovne i srednje škole u AP Vojvodini uslovljavaju upis učenika uplatom tzv. đačkog dinara.
Na osnovu izjašnjenja sve tri školske uprave sa teritorije AP Vojvodine, nadležni organi škola informisani su o tome da uslovljavanje roditelja uplaćivanjem tzv. đačkog dinara pri upisu dece u srednje škole nije u skladu sa zakonom. Imajući u vidu činjenicu da pojedine škole, uprkos intervencijama školskih uprava i prosvetne inspekcije, nastavljaju iz godine u godinu sa praksom obavezivanja roditelja učenika da uplaćuju „dobrovoljne“ donacije školi, kao i da je primećeno da je trend takav da procenat onih koji uplaćuju donacije neprekidno opada, Pokrajinski zaštitnik građana - ombudsman je mišljenja da bi najefikasnije rešenje navedenog problema bilo da se ovo pitanje pravno reguliše, pa je Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja uputio predlog da pravilnikom preciznije uredi uslove i način plaćanja dobrovoljne donacije roditelja učenika školama.
S tim u vezi podsećamo na saopštenje Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja od 1. jula 2014. godine u kom se navodi da osnovne i srednje škole ne smeju uzimati novac od roditelja prilikom upisa učenika, niti njihov upis, izdavanje svedočanstava ili drugih dokumenata od strane škole uslovljavati bilo kakvom materijalnom nadoknadom. Ministarstvo posebno ističe da odluka o uplati novca za učenike prvog razreda u vidu dobrovoljnog tzv. đačkog dinara može biti doneta tek u septembru, odnosno tek nakon što se u svakoj školi konstituiše Savet roditelja učenika prvog razreda. Međutim, Zakon o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ne sprečava to da roditelji učenika doniraju školi određena sredstva radi obezbeđivanja višeg standarda obrazovanja i vaspitanja, ali takve donacije ne smeju da budu iznuđene. Savet roditelja svake škole ima pravo da donese odluku o uplati određenih sredstava na račun škole, ali ova odluka ne može biti obavezujuća za roditelje, već se mora jasno istaći da se uplata sredstava vrši na dobrovoljnoj osnovi.
Pokrajinski zaštitnik građana smatra da je krajnje vreme da se okonča ovakva praksa osnovnih i srednjih škola, koje se oglušuju i na upozorenja nadležnog ministarstva i da se ozbiljno pristupi rešavanju ovog problema za dobrobit učenika i njihovih roditelja donošnjem pravilnika i efikasnijim radom nadležnih inspekcija.
