Nedovoljno dobri uslovi za zaštitu prava pacijenata
U skladu sa ovlašćenjem ombudsmana da sprovodi istraživanja kako bi stekao uvid u stanje ljudskih prava, identifikovao probleme i formulisao preporuke u cilju ostvarivanja, zaštite i unapređenja ljudskih prava, Pokrajinski zaštitnik građana sproveo je istraživanje o prvih šest meseci rada savetnika za zaštitu prava pacijenata u jedinicama lokalne samouprave na teritoriji Autonomne pokrajine Vojvodine.
Zabrinjavajući podatak predstavlja činjenica da su svi savetnici, osim jednog, pre imenovanja na ovu funkciju bili već zaposleni u organu jedinice lokalne samouprave, te da i dalje obavljaju poslove na kojima su radili, a koji se odnose na širok dijapazon poslova pravnika, u najvećem broju bez dodirnih tačaka sa pitanjima iz oblasti zdravstvene zaštite.
Obim i vrsta poslova koje pored poslova zaštite prava pacijenata obavljaju savetnici, te podatak da je najveći broj savetnika prošao samo jednodnevnu obuku, a da savetnici u 4 opštine nisu prošli nijedan vid obuke, uzimajući u obzir prethodno iskustvo, izaziva opravdanu sumnju u ispunjenost zakonskog uslova da savetnik mora da poznaje propise iz oblasti zdravstvene zaštite, te da posao savetnika za zaštitu prava pacijenata može da obavlja valjano, iz navedenih objektivnih razloga.
Savetnici za zaštitu prava pacijenata evidentirali su ukupno 236 prigovora u periodu od 1. decembra 2013. godine do 31. maja 2014. godine. Najveći broj podnetih prigovora odnosi se na domove zdravlja, kojih je u periodu od 1. decembra 2013. godine do 31. maja 2014. godine evidentirano 157 i na rad opštih bolnica na čiji rad je podneto 26 prigovora.
Pacijenti prigovore većinom podnose usmeno, i najveći broj njih se odnosi na ponašanje medicinskih tehničara, na organizaciju zdravstvene službe, kvalitet pruženih zdravstvenih usluga, ponašanje lekara i nemogućnost zakazivanja pregleda. Od ukupnog broja evidentiranih prigovora, u 39% slučajeva savetnici su utvrdili da je pravo pacijenta bilo povređeno.
S obirom na tendenciju koju pokazuje, zabrinjava podatak da od početka rada savetnika za zaštitu prava pacijenta nije podnet nijedan zahtev za pokretanje prekršajnog postupka od strane savetnika, nakon utvrđene povrede prava pacijenta.
Ombudsman pozdravlja rad savetnika koji se sastoji u rešavanju po prigovorima pacijenata neformalnim putem, ali ih poziva da ovakve prigovore i evidentiraju. Upravo nedostatak preciznih podataka (o povredi prava na koje se prigovori odnose, osnovanosti i načinu rešavanja), s obzirom na potpuno odsustvo zakonskog regulisanja obaveze i načina vođenja evidencije o prigovorima, predstavljao je jedan od najvećih nedostataka institucije zaštitnika pacijentovih prava.
Poučen dugogodišnjim iskustvom u radu na zaštiti i unapređenju prava iz oblasti zdravstvene zaštite i zdravstvenog osiguranja, a ohrabren novim zakonskim rešenjima u zaštiti prava pacijenata, kao osnova za uspostavljanje i efikasno funkcionisanje mehanizma zaštite i unapređenja ovih prava, ombudsman je na ovaj način želeo da se upozna sa načinom, uslovima, rezultatima i problemima u radu savetnika kako bi adekvatno reagovao, te je doneo i uputio odgovarajuće zaključke i preporuke državnim organima i drugim relevantnim subjektima radi daljeg unapređenja položaja savetnika, kvaliteta zdravstvene zaštite i ostvarivanja ljudskih prava u ovoj oblasti.