U susret obeležavanju Međunarodnog dana hospisa i palijativnog zbrinjavanja: Povećati kapacitete za palijativnu negu
Svetski dan hospisa i palijativne nege obeležava se svake godine druge subote u oktobru na inicijativu Svetskog saveza hospisa i pružalaca usluga palijativne nege (The World wide Hospice Palliative Care Alliance). Ovaj dan obeležava se s ciljem podizanja svesti i razumevanja ljudi kojima je potrebna palijativna nega, kao i povećanje dostupnosti hospisa i palijativne nege u svetu. Budući da se palijativno zbrinjavanje najčešće dovodi u vezu sa starijim osobama, ove godine dan hospisa i palijativne nege posvećen je „nevidljivim pacijentima“ kao što su deca, pripadnici LGBT populacije, zatvorenici, vojnici, osobe koje žive u seoskim sredinama.
Palijativno lečnje i nega podrazumevaju aktivno i usaglašeno zalaganje tima stručnjaka (lekara, medicinskih sestara/tehničara, psihologa, socijalnih radnika, duhovnika, volontera) u brizi i pružanju podrške onima koji boluju od teških i neizlečivih bolesti i njihovim porodicama. Svrha palijativnog zbrinjavanja je u tome dase očuva što veći kvalitet života pacijenata i njihovih porodica, bez obzira na to da li se zbrinjavanje pruža kod kuće ili u bolnici.
Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman je 2013. godine započeo istraživanje ostvarivanja prava pacijenata/pacijentkinja obolelih od neizlečivih bolesti. Uočeno je deo aktivnosti u cilju obezbeđivanja kvalitetnije usluge palijativnog zbrinjavanja, planiranih Strategijom za palijativno zbrinjavanje Republike Srbije, ostao nerealizovan. Dve godine kasnije, 2015. sprovedeno je novo istraživanje u zdravstvenim ustanovama na svim nivoima zzdravstvene zaštite u AP Vojvodini sa ciljem da se ustanovi da li su u međuvremenu unapređene zdravstvene usluge pacijentima kojima je potrebna palijativna nega.
Pokrajinski zaštitnik građana je na osnovu prikupljenih informacija zaključio da uvođenje usluge palijativnog zbrinjavanja i nege u Vojvodini teče sporo. Palijativnu negu pružaju službe kućnog lečenja i nege u 63 odsto domova zdravlja u Vojvodini, a na sekundarnom nivou zdravstvene zaštite jedinice za palijativno zbrinjavanje postoje u bolnicama u Subotici, Zrenjaninu, Somboru i Kikindi.
Najveći problem u obezbeđivanju i pružanju odgovarajuće palijativne nege pacijentima predstavlja nedostatak lekara i medicinskih tehničara/sestara, kao i nemedicinskog osoblja (psihologa, farmaceuta, socijalnih radnika). Uz to, postoji potreba za obukom većeg broja zdravstvenih radnika, a 80 odsto domova zdravlja navodi da im nedostaje i odgovarajuća oprema, prostor, lekovi i vozila kako bi palijativnu negu i lečenje pružali na odgovarajući način.
Istovremeno, potreba za palijativnim lečnjem i negom u Srbiji i Vojvodini sve je veća, čemu doprinose i demografski trendovi i sve veća zastupljenost starijih među stanovništvom. Potreba za ovim vidom zdravstvene zaštite nastaje i kao posledica sve većeg broja obolelih od bolesti koje imaju progresivni tok (kardiovaskularnih i malignih bolesti, šećerne bolesti, neuromuskularnih i cerebrovaskularnih bolesti), HIV/AIDS, saobraćajnog traumatizma i drugo, a među „nevidljivim pacijentima“ nalaze se i deca. Institut za zdravstvenu zaštitu dece i omladine Vojvodine prepoznao je ovaj problem, te je u ovoj ustanovi u toku procedura za izmenu organizacione strukture radi formiranja jedinice za palijativnu negu.
Izveštaj o istraživanju „Organizacija palijativnog lečenja i nege i ostvarivanje prava na zdravstvenu zaštitu u oblasti palijativnog lečenja i nege na području AP Vojvodine“ dostupan je na sajtu Pokrajinskog zaštitnika građana.
