U susret Međunarodnom danu starih
Podaci Republičkog Statističkog Zavoda ukazuju na to da u Republici Srbiji svake godine raste broj starijih osoba u odnosu na broj ukupnog stanovništva, pošto se broj novorođenih smanjuje, a životni se vek, zahvaljujuji sve razvijenijoj medicini i zdravstvenoj zaštiti, produžava.
Ovakva situacija zahteva od društva da izradi nove modele zbrinjavanja starih koji će efikasno odgovoriti na probleme koji nastaju usled raspada tradicionalnog modela porodice i nemogućnosti mlađih da aktivno učestvuju u zbrinjavanju starih članova porodice.
Iz navedenog proizilazi da je potrebno sve veću pažnju poklanjati i institucionalnom zbrinjavanju starih, što je rezultiralo osnivanjem i sve većeg broja privatnih domova za stare. Kako su kriterijumi za rad privatnih domova isti kao i za one čiji su osnivači državni organi, brojni privatni domovi svoju delatnost obavljaju bez dozvola što, u izostanku odgovarajuće inspekcijske kontrole, stvara prostor za povredu prava lica koja u njima borave. Zadatak državnih organa je da broj nelegalnih privatnih domova za stare svode na najmanju meru i da ublažavanjem kriterijuma za otvaranje istih omoguće – naravno, pod kontrolisanim uslovima - masovnije zbrinjavanje starih.
Pored gore navedenih, prisutan je i problem nasilja u porodici čije su žrtve stari, a o kome se malo govori, a još ređe se preduzimaju mere da se ova vrsta nasilja onemogući. Kada se suoče sa nasiljem starije osobe često ne traže pomoć okoline ili nadležnih institucija zato što ne prepoznaju nasilje ili za nasilnike pronalaze razna opravdanja.
Za stare je karakteristično i to da se veliki broj njih suočava problemom siromaštva, što je čest slučaj osoba koje žive u samačkim domaćinstvima. Primanja od penzija su, uglavnom, niska i nedovoljna da omoguće nešto više od zadovoljavanja osnovnih životnih potreba.
Dostignuća medicinske nauke su doprinela produžetku životnog veka svuda, pa i u našoj zemlji. Potrebe za zdravstvenom zaštitom starih osoba su izraženije su nego u slučaju mladih, a naš sistem, na žalost, nije prilagođen tim potrebama. U mnogim naseljenim mestima ne postoje službe za kućno lečenje. Zbog nedostatka odgovarajućeg medicinskog kadra dugo se čeka na specijalističke preglede. Zbrinjavanju i lečenju obolelih od Alchajmerove bolesti se ne pridaje potreban značaj, iako se broj obolelih iz godine u godinu povećava.
Pokrajinski zaštitnik građana-ombudsman obilazi ustanove socijalne zaštite i u prilici je da se neposredno upozna sa problemima starih u tim ustanovama, kao i da ukaže na te probleme i insistira na njihovom rešavanju. Pokrajinski ombudsman koristi i ovu priliku da istakne da starije osobe ne prepoznaju uvek povredu svojih prava zbog čega se i ne obraćaju nadležnim organima. U želji da doprinese promeni takvog stanja, Pokrajinski ombudsman će učiniti sve što je njegovoj moći kako bi i naši stariji sugrađani uživali sve benefite od efikasne zaštite ljudskih prava.
